Ponowne odkrycie matematyki wedyjskiej
Starożytność to okres rozkwitu wielu nauk ścisłych i przyrodniczych. Jedną z dynamicznie rozwijających się dziedzin w tamtych czasach była matematyka wedyjska. Jest to interesujący system matematyczny opisany w latach 1911-1918 przez uczonego Śri Bharatiego Kriszna Tirthaji. Odkrył on, że obliczenia można wykonać z wykorzystaniem 16 sutr. Tłumaczą one w naturalny, a zarazem bardzo spójny sposób rozwiązania współczesnych problemów obliczeniowych. Metodologia jest ze sobą wewnętrznie powiązana i ściśle zunifikowana.
W przeciwieństwie do dziesiętnego systemu matematycznego starożytna matematyka wedyjska posiada komplementarne i łatwe w zrozumieniu struktury oraz metody działania. Z tego powodu jest coraz częściej zauważana przez popularyzatorów nauki oraz nauczycieli, którzy powoli wdrażają ją w nauczaniu najmłodszych dzieci. Ze względu na swoją prostotę i efektywność może pomóc im w zrozumieniu problemów, które są dla wielu młodych ludzi trudne w implementacji przy użyciu konwencjonalnych rozwiązań.
Co to jest matematyka wedyjska?
Zbiór algorytmów obliczeniowych sformułowanych na podstawie badań przeprowadzonych w początkach XX w. przez hinduskiego duchownego Bharatiego Kriszna Tirtha nazywamy matematyką wedyjską. Pozwalają one na rozwiązywanie problemów o różnym charakterze, tj. trygonometrycznych, geometrycznych, algebraicznych czy konwencjonalnych zagadnień arytmetycznych. Warto wspomnieć, iż mimo zainteresowania tekstami sanskryckimi w tamtych czasach przez europejskich badaczy, wielu z nich nie doceniało sutr Ganita.
Historyk, matematyk oraz filozof Bharati Kriszna przez wiele lata studiował treści podań traktujących na temat starożytnej matematyki. Zrekonstruował on zasady rządzące wedyjskim systemem matematycznym. Określił, że można je zapisać przy pomocy zaledwie 16 formuł słownych, tzw. sutr. Są one opisane w wydanej w 1965 roku książce zatytułowanej "Vedic Mathematics". Po śmierci uczonego tematyka ta nadal interesowała badaczy, wśród których znaleźli się Brytyjczycy Kenneth Williams, Andrew Nicholas oraz Jeremy Pickles.
Angielscy naukowcy dokonali powtórnych badań i poszerzenia materiałów stworzonych przez Bharatiego Krisznę. Odwiedzali także Indie, by odnaleźć niezapisane i nieznane dotąd fakty na temat starożytnej matematyki wedyjskiej. Przyczyniło się to również do nagłego wzrostu zainteresowania tą tematyką przez indyjskich uczonych, którzy zauważyli potencjał w tym systemie obliczeniowym. Obecnie nurt jest coraz częściej wykorzystywany w edukacji szkolnej i wzbudza zainteresowanie resortów na całym świecie.
Jak działa wedyjski system matematyczny?
Hinduska matematyka wedyjska to system matematyczny wykorzystujący teorię "Jedności", która w praktyce wykorzystuje do obliczeń liczby o podstawach 0, 10, 100, 1000, itd. Warto zauważyć, iż stworzone w starożytności zasady są analogiczne do używanych współcześnie rozwiązań zero-jedynkowych stosowanych w układach elektronicznych opartych na technologii krzemowej. 16 sanskryckich formuł słownych pozwala na poradzenie sobie z praktycznie dowolnego rodzaju problemem obliczeniowym, niezależnie od złożoności.
Jednym ze sztandarowych przykładów prostoty matematyki wedyjskiej jest metoda podnoszenia do kwadratu liczb bliskich podstawie. W przypadku 98 najbliższą bazą jest 100. Według zasady "niedostatku" musimy obliczyć różnicę pomiędzy dwiema liczbami, czyli od stu odjąć dziewięćdziesiąt osiem, czego wynikiem jest dwa. Następnie od 98 ujmujemy 2 i otrzymujemy 96. Kolejnym etapem jest uwzględnienie bazy, która określa zarówno liczbę zer, jak i cyfrę jedności (ta ostatnia jest równa różnicy pomiędzy bazą 100 a wynikiem równym 96, czyli 4). W efekcie uzyskamy kwadrat liczby 98, czyli 9604.
Podobne sposoby są określone dla każdego rodzaju działań znanego z powszechnie wykorzystywanego dziesiętnego systemu matematycznego. Zawarte w hinduskich Wedach rozwiązania są jednak często dużo bardziej przejrzyste, szczególnie dla młodych ludzi, którzy dopiero poznają matematykę w najmłodszych klasach szkół podstawowych. Dzięki nim można wykonać nie tylko potęgowanie do dowolnej potęgi i podnoszenie do kwadratu, lecz również mnożenie, dzielenie czy pierwiastkowanie.
Duża łatwość szybkich obliczeń ilorazów, iloczynów czy dodawania oraz odejmowania może być wykorzystana również w analizie statystycznej. Z tego względu starożytna matematyka wedyjska to system matematyczny, który może być wykorzystywany w analizie wyników gier losowych takich jak Lotto. Rozwiązania stosowane w jej metodach stanowią przystępną alternatywę dla zastosowania konwencjonalnych technik rachunku prawdopodobieństwa z wykorzystaniem liczb dziesiętnych.
Starożytna matematyka wedyjska
Owiana wieloma tajemnicami starożytna matematyka wedyjska to system matematyczny, którego niepodważalną zaletą jest możliwość szybkiego iloczynu dużych liczb w pamięci, bez konieczności używania kalkulatora. Jednocześnie mnogość metod pozwala na wykonanie tego samego działania na różne sposoby. Metodologia jest prosta, a jej struktura bardziej przejrzysta niż w przypadku obliczeń decymalnych. Z tego względu jest polecana przez popularyzatorów nauki i wdrażana przez resort edukacji w wielu krajach.
Odkryte przez indyjskiego filozofa i matematyka Śri Bharatiego Kriszna Tirthaji w początkach dwudziestego wieku zależności wedyjskiego systemu matematycznego zostały dokładniej zbadane przez angielskich uczonych i do dziś zdobywają coraz większą popularność. Pozwalają na szybkie dokonywanie złożonych obliczeń i stanowią doskonałą alternatywę dla powszechnie wykorzystywanego dziesiętnego systemu matematycznego.